„Trzydzieści lat temu zrozumieliśmy, że musimy iść z całym zespołem specjalistów do domów cierpiących ludzi, którym ówczesna medycyna nie miała już nic do zaoferowania, kiedy opuszczali szpital z adnotacją w wypisie: nihil faciendum.”
O przeszłości i przyszłości ruchu hospicyjnego w Polsce dyskutowali twórcy, kontynuatorzy i przyjaciele idei hospicyjnej podczas uroczystej gali w Dworze Artusa, która 16 marca br. zainaugurowała obchody 30-lecia działalności Hospicjum im. ks. E. Dutkiewicza SAC w Gdańsku i 10-lecia Fundacji Hospicyjnej.
Zawsze jest coś, co można zrobić dla drugiego człowieka, nawet w skrajnie trudnej sytuacji. Udowodnił to ksiądz Eugeniusz Dutkiewicz, kiedy trzydzieści lat temu wraz z grupą entuzjastów-wolontariuszy z gdańskiej Akademii Medycznej tworzył podwaliny opieki paliatywnej w Polsce. To był spontaniczny odruch serca i gest solidarności międzyludzkiej, tej przez małe „s”, od której zależało i zawsze zależeć będzie tak wiele… I tak, w 1983 roku rozpoczęło swoją działalność Hospicjum Pallotinum, pierwszy ośrodek domowej opieki hospicyjnej w Polsce. Po śmierci ks. Eugeniusza przemianowane na Hospicjum im ks. E. Dutkiewicza SAC, jest obecnie największym, a zarazem jedynym zarówno stacjonarnym, jak i domowym hospicjum dla dorosłych i dzieci na Pomorzu. Od dziesięciu lat jego działalność, podobnie jak funkcjonowanie około stu innych placówek tego typu w Polsce, wspiera Fundacja Hospicyjna.
16 marca br. uroczysta Msza św. pod przewodnictwem J. E. Abp. Tadeusza Gocłowskiego rozpoczęła obchody jubileuszu działalności Hospicjum im. ks. E. Dutkiewicza SAC
i Fundacji Hospicyjnej. Tego samego dnia w Dworze Artusa spotkali się twórcy, kontynuatorzy oraz przyjaciele ruchu hospicyjnego, aby odbyć sentymentalną podróż w przeszłość, a także, aby rozmawiać o przyszłości idei opieki paliatywnej w Polsce. Honorowy patronat nad imprezą objął Prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, a Miasto Gdańsk było jej współorganizatorem.
Gości zgromadzonych w Dworze Artusa serdecznie powitali Alicja Stolarczyk, prezes Fundacji Hospicyjnej oraz ks. Jędrzej Orłowski, dyrektor Hospicjum im. ks. E. Dutkiewicza SAC. Na wstępie imprezę uświetnił wspaniały koncert orkiestry VITA ACTIVA pod dyrekcją Mirosławy Lipińskiej. Uczestnicy wydarzenia mieli okazję wysłuchać m.in. utworów Fryderyka Chopina, Wolfganga Amadeusza Mozarta oraz Georga Friedricha Haendla w znakomitym wykonaniu niezwykłych muzyków – ludzi z niepełnosprawnością intelektualną, ich opiekunów oraz wolontariuszy działających przy gdańskim oddziale Polskiego Stowarzyszenia na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym. Po wzruszeniach muzycznych przyszedł czas na kolejne emocje w trakcie projekcji filmu o Hospicjum im. ks. E. Dutkiewicza SAC.
Debatę „Sztuka umierania – solidarność międzyludzka” otworzyły wystąpienia gości specjalnych: prof. Raymonda Voltza z Niemiec i prof. Danieli Mosoiu z Rumunii, reprezentujących Europejską Akademię Opieki Paliatywnej oraz ks. Jana Kaczkowskiego, współtwórcy i dyrektora Puckiego Hospicjum im. Ojca Pio. Ksiądz Kaczkowski zwrócił uwagę, że refleksja nad tym, czym jest godna śmierć i w jaki sposób można do niej przygotować drugiego człowieka, a także samego siebie, to najważniejsze pytania egzystencjalne, przed którymi staje człowiek. Godna śmierć jest śmiercią bez bólu psychicznego, fizycznego i duchowego, w zgodzie z samym sobą, z innymi ludźmi i z Bogiem – bo słowo „godność” pochodzi właśnie od słowa „zgoda” – mówił ksiądz Jan Kaczkowski i podkreślił, że z uwagi na własną chorobę nowotworową jest w tej dziedzinie zarówno teoretykiem, jak i praktykiem – przedmiotem i podmiotem zmagań z tematem umierania. Ks. Jan zamknął swoje wystąpienie cytatem „Modlitwy o wschodzie słońca” Natana Tenenbauma, śpiewanej przez Jacka Kaczmarskiego: „Co postanowisz, niech się ziści, niechaj się wola Twoja stanie, ale zbaw mnie od nienawiści, ocal mnie od pogardy, Panie.”
W Debacie „Sztuka umierania - solidarność międzyludzka”, wzięli udział: ks. Piotr Krakowiak SAC, krajowy duszpasterz hospicjów, prof. Krystyna de Walden-Gałuszko, psychoonkolog, współzałożycielka infolinii onkologicznej, były konsultant krajowy w dziedzinie medycyny paliatywnej oraz Henryk Wujec, Doradca Prezydenta RP ds. społecznych. Debatę poprowadzili Beata Gwoździewicz z Radia Gdańsk oraz Wojciech Suleciński z TVP Oddział Gdańsk.
Zdaniem prof. Krystyny de Walden-Gałuszko, celem oddziaływania medycznego na pacjenta powinno być nie tylko przywrócenie stanu sprzed choroby, czy łagodzenie cierpienia fizycznego, ale również stworzenie takich warunków, aby choroba mogła stać się okazją do wzrostu człowieka w wymiarze psychicznym i duchowym. Choroba to najważniejszy czas w życiu człowieka i może zadecydować o wielu najistotniejszych sprawach – przekonywała Pani Profesor. Jej zdaniem, w takim właśnie kierunku powinna zmierzać opieka paliatywna.
Henryk Wujec rozpoczął swoją wypowiedź stwierdzeniem, że państwo powinno szanować
i promować tych, którzy zajmują się opieką paliatywną. Jego zdaniem, śmierć należy postrzegać jako najważniejszą i najbardziej doniosłą część życia. Człowiek jest bowiem jedynym bytem, który ma świadomość śmierci, a jednocześnie, jako istota społeczna, ma obowiązek myśleć o innych ludziach, zwłaszcza w momencie, kiedy proces umierania staje się ich udziałem. Dlatego państwo powinno pomagać tym, którzy pomagają, jednak to społeczeństwo musi angażować się w te działania z sercem i autentyczną miłością bliźniego, gdyż w innym przypadku tzw. „zasada pomocniczości” ze strony państwa pozostanie tylko pustym hasłem.
Ks. Piotr Krakowiak podkreślił potrzebę przeniesienia dobrych praktyk hospicyjnych do 90 procent innych instytucji, w których umierają ludzie, takich jak szpitalne oddziały geriatryczne i domy pomocy społecznej. W sytuacji, kiedy żyjemy statystycznie coraz dłużej, wydłuży się również czas opieki, której będziemy potrzebowali. Dlatego, zdaniem ks. Krakowiaka, tak ważny jest dalszy rozwój wolontariatu w parafiach, wolontariatu sąsiedzkiego. Ważna jest także solidarność społeczna wyrażająca się w akcji przekazywania 1 proc. podatku na instytucje zajmujące się pomaganiem. To, zdaniem ks. Krakowiaka, krok w dobrym kierunku i dobry początek drogi, byśmy nie pozostali obojętni wobec najistotniejszych potrzeb drugiego człowieka.
Po debacie nastąpił czas na podziękowania i wręczanie nagród oraz wyróżnień osobom zasłużonym dla Hospicjum im. ks. E. Dutkiewicza SAC i Fundacji Hospicyjnej. Tę część uroczystości poprowadzili Bogna Kozłowska, wicedyrektor Hospicjum im. ks. E. Dutkiewicza SAC oraz Sławomir Łoboda, współtwórca Fundacji Hospicyjnej.
Statuetkę Gryfa Pomorza Prof. Joannie Muszkowskiej-Penson wręczyła Wicemarszałek Województwa Pomorskiego Hanna Zych-Cisoń. Fundacja wyróżniła zasłużonych dla swojej działalności: Arcybiskupa Tadeusza Gocłowskiego, prof. Joannę Muszkowską-Penson i ks. Piotra Krakowiaka.
Na wniosek Fundacji Hospicyjnej, Prezydent Miasta Gdańska Paweł Adamowicz przyznał Medale Prezydenta Miasta piętnastu osobom związanym z Hospicjum.
Oto lista laureatów wyróżnienia:
Lekarze: Aleksandra Modlińska, Tadeusz Podczarski, Andrzej Gryncewicz, Jacek Gołębiewski, Renata Rotkiewicz -Woźniak, Janusz Wojtacki.
Pielęgniarki: Elżbieta Skowrońska, Siostra Nikodema – Teresa Czarnul, Grażyna Kowalczyk,
Joanna Kosowska -Trzpil, Anna Wojciechowska.
Inni pracownicy Hospicjum i wolontariusze:
Maria Hojczyk, Jacek Chmiel, Regina Grenda, Stanisława Paszko.
Wyróżnienia „Filantrop Fundacji Hospicyjnej i Hospicjum im. ks. E. Dutkiewicza SAC” otrzymali:
- w kategorii „Instytucje”: Fundacja ENERGA, LPP SA oraz Szwedzki Kub Biznesu;
- w kategorii „Osoby indywidualne”: Maciej Grabski, Katarzyna i Grzegorz Pellowscy oraz Leszek Wojtczuk.
Dla nagrodzonych były kwiaty i gorące słowa wdzięczności, a dla wszystkich zaproszonych gości całe mnóstwo wzruszeń, wspaniały poczęstunek oraz pyszny urodzinowy tort na zakończenie uroczystości.
W ramach obchodów jubileuszu Hospicjum im. ks. E. Dutkiewicza SAC i Fundacji Hospicyjnej czekają nas jeszcze następujące wydarzenia:
21 kwietnia - finał akcji "Pola Nadziei na Pomorzu’ 2013",
12 października - finał obchodów jubileuszu - koncert „Głosy dla Hospicjów” w Filharmonii Bałtyckiej.
SERDECZNIE ZAPRASZAMY!
